Ớt cay chứa một hợp chất hóa học gọi là capsaicin, đây là nguyên nhân chính tạo ra cảm giác cay nóng khi chúng ta ăn phải. Capsaicin là một hợp chất tự nhiên thuộc nhóm alkaloid, có khả năng kích thích các thụ thể cảm giác nhiệt độ trên lưỡi, dẫn đến cảm giác nóng bỏng. Mức độ cay của ớt được đo bằng Scoville Heat Unit (SHU), một đơn vị đo độ cay. Các loại ớt phổ biến như ớt hiểm (có độ cay khoảng 100,000 - 350,000 SHU) v