Ngoài vai trò trong lễ hội và nghi lễ, thuyền rồng còn xuất hiện trong nhiều tác phẩm văn học và nghệ thuật Việt Nam. Trong văn học dân gian, thuyền rồng thường xuyên được nhắc đến trong các câu chuyện thần thoại, gắn liền với hình ảnh của những vị vua, anh hùng dân tộc. Hình ảnh thuyền rồng gắn liền với những chuyến hành trình kỳ bí, những cuộc chiến đấu bảo vệ quê hương, phản ánh sự kiên cường, bất khuất của dân tộc Việ