Hình tượng nàng tiên cá được ghi nhận từ thời kỳ Babylon cổ đại, nơi người ta thờ phụng một vị thần nữ có hình dạng nửa người nửa cá mang tên Atargatis – nữ thần của biển cả và sinh sản. Trong thần thoại Hy Lạp, Siren – tuy không hoàn toàn là nàng tiên cá – cũng là sinh vật biển quyến rũ thủy thủ bằng tiếng hát mê hồn. Ở Bắc Âu, người ta kể về các nàng "havsfrue" hoặc "mermaid", những sinh vật cư ngụ trong đại dương lạnh