Cuộc đổ xô đi tìm vàng (Gold Rush) không chỉ là hiện tượng kinh tế nổi bật trong lịch sử thế giới mà còn là bước ngoặt định hình nhiều vùng đất, nền văn hóa và trật tự xã hội. Những cơn sốt vàng tại California (1848–1855), Australia (1851), Nam Phi (1886) hay Klondike (Canada, 1896) đã kéo theo hàng trăm ngàn người từ khắp nơi đổ về các mỏ vàng, với ước mơ làm giàu nhanh chóng. Tuy nhiên, đằng sau ánh hào quang của vàng l