4. Mối quan hệ giữa thần đèn và con người: Phục tùng hay cộng sinh?Chủ đề này cũng xuất hiện trong các nhân vật phụ như Severus Snape – người mang nhiều tầng lớp đạo đức, từng phục vụ Chúa tể Hắc ám nhưng cuối cùng lại trở thành anh hùng thầm lặng. Những lựa chọn phức tạp này khiến Harry Potter trở nên gần gũi với đời sống thật, nơi mà con người không hoàn hảo, và lằn ranh giữa đúng – sai không phải lúc nào cũng rõ ràng.3