Bệnh tật: Các bệnh do con người lây sang như Ebola, cúm, hoặc COVID-19 đã gây ra những đợt tử vong hàng loạt cho khỉ đột, nhất là khi chúng có mối quan hệ gần gũi về mặt di truyền với con người.Từ võ sĩ đến người cai trịSự hình thành của chế độ Mạc phủ là minh chứng rõ ràng cho quyền lực ngày càng tăng của tầng lớp samurai. Trong hệ thống này, Thiên hoàng vẫn tồn tại với vai trò biểu tượng, nhưng thực quyền nằm trong tay